Liefde is vermoedelijk het meest besproken, beschreven en bezongen begrip. Wij mensen vinden liefde blijkbaar ontzettend mooi en willen het graag ervaren en er uiting aan geven. In de praktijk is het echter nog niet zo eenvoudig om liefde duurzaam handen en voeten te geven.
Liefde is bovendien een veelomvattend begrip. Vaak gooien we alle liefdesverschijnselen gemakshalve op één hoop, maar er zijn veel soorten te onderscheiden. Denk maar eens aan de liefde tussen moeder en kind of aan een verliefdheid tussen jonge mensen; die zijn niet van dezelfde orde. De Griekse taal biedt van oudsher veel mogelijkheden om liefdesvormen te beschrijven. Zo gaat Agape
over pure, goddelijke liefde. Met eros
wordt intieme liefde bedoeld en philia
doelt op liefde in vriendschappelijke relaties. En dan zijn nog lang niet alle varianten benoemd.
Eigenliefde
Misverstanden over liefde bestaan er ook genoeg. Bijvoorbeeld dat liefde vooral over anderen zou gaan: je partner, familie, vrienden en noem maar op. Al dat houden van anderen is zeker niet slecht, maar als het daarbij blijft, ontbreekt er iets. Een bekende uitspraak luidt: heb je naaste lief als jezelf. Niks mis met naastenliefde dus, maar op gelijk niveau daarmee staat de liefde voor jezelf! Verrassend of niet? Een interessante vraag daarbij is: kun je iemand liefhebben als je niet van jezelf houdt?
“Hoezo, ik hou toch van mezelf?”, zullen sommigen denken. Natuurlijk bezitten de meeste mensen een bepaalde vorm van eigenliefde, maar hoe vaak wordt die niet ondergesneeuwd? Hoeveel mensen zijn er niet die zich minder waard vinden dan anderen? Dit wordt gekenmerkt door gedachten als ‘ik stel niks voor, ik verdien dat niet, ik ben lelijk, ik ben niet goed genoeg’. De eigenwaarde wordt dan bepaald door negatieve overtuigingen. En die worden in de praktijk meestal ook bevestigd, want het is nou eenmaal je overtuiging en met die bril kijk je naar het leven. Een kwestie van oorzaak en gevolg. En zo kun je een gevangene van je eigen gedachten zijn.
Streng
Vaak zijn we keihard voor onszelf. Aan de buitenkant meestal niet, maar onze gedachten kunnen streng en zelfs meedogenloos zijn. Ze kunnen alles afkraken wat er uit onze handen komt, al onze daden met de grond gelijk maken. Liefde voor jezelf begint met een beetje vriendelijkheid, een mildere beoordeling van jezelf. Dan kun je gaan accepteren wie je bent, met al jouw eigenschappen. En wat dat betreft is er hoop voor iedereen, want zo sterk als je gedachten in het negatieve kunnen zijn, zo sterk kunnen ze tegenovergesteld werken, als een positieve kracht! Een heel simpel voorbeeld: als je ’s avonds in bed gaat liggen en telkens denkt dat je niet kunt slapen, dan is de kans groot dat je lang wakker ligt en blijft piekeren. Ik ben er inmiddels van overtuigd dat een helpende gedachte effect heeft en na oefening leidt tot concrete resultaten. Niet alleen bij dit eenvoudige voorbeeld van in slaap vallen.
Teveel
Zou je trouwens ook teveel van jezelf kunnen houden? Ik denk van niet. Maar ik denk wel dat je op een verkeerde manier van jezelf kunt houden, namelijk vanuit een egocentrische houding. Dat leidt ertoe dat je geen rekening houdt met anderen en waarschijnlijk ook dat je geluk nastreeft ten koste van anderen. Zou dat de bedoeling van eigenliefde zijn? Iemand die oprecht liefde voor zichzelf heeft, gunt de ander ook liefde en geluk.
Onvoorwaardelijk
De mooiste vorm van liefde is volgens mij onvoorwaardelijke liefde; liefde zonder dat daar dan ook maar één voorwaarde of verplichting aan wordt gekoppeld. Dat betekent dat ik niet alleen maar van iemand houd als die doet wat ik zeg of leeft zoals ik het wil. Het betekent dat de liefde zijn of haar kant op stroomt no matter what.
Een bijzonder verhaal over een vader en twee zoons illustreert dat. Op een dag eist de jongste zoon zijn erfdeel op en trekt de wijde wereld in. Hij draait zijn geld er doorheen en komt op een punt dat hij niets meer heeft. Hij trekt uiteindelijk de stoute schoenen aan en gaat berouwvol terug naar zijn vader. Zijn vader ziet hem in de verte al aankomen. Hij krijgt medelijden en rent op zijn zoon af, valt hem om de hals en kust hem. De zoon betuigt spijt en zegt zelfs dat hij het niet meer waard is om zijn zoon genoemd te worden. De vader maakt geen enkel woord vuil aan het verleden en organiseert een groots feest…
Bloeien
Liefde is opbouwend en heeft groeikracht in zich. In mijn leefomgeving heb ik veel meer profijt van een opgewekt persoon dan van een altijd maar chagrijnig en mopperend mens. Een krachtig mens in balans stimuleert automatisch zijn of haar omgeving. In ons leven hebben we de kans om te groeien en volledig tot ontplooiing te komen. We hoeven geen bloem in de knop te blijven, maar we mogen openbloeien en laten zien hoe mooi we zijn! In al onze verscheidenheid. Als je er goed naar kijkt, is elke bloem een wonder van de natuur. Mensen zijn ook van die wonderlijke bloemen. Ze hebben wel de juiste verzorging nodig om te kúnnen bloeien, om uit de knop te dúrven komen. Een onmisbaar element daarbij is om oprecht van jezelf te kunnen houden. Jezelf gunnen om er te zijn.
Just do it
En je mág er zijn. Wees gewoon wie je bent of probeer op z’n minst te worden wie je bent. Blijf niet in de knop zitten. Onderzoek, ervaar en doe waar jij gelukkig van wordt. Een klein kind begrijpt dat als geen ander en kiest – in het leerproces soms heel egocentrisch – puur voor zichzelf. En waar word jij blij van? Wat geeft jou een goed gevoel? Doe dat dan! Een populair lied heet ‘Shine bright like a diamond’. Jij mag er zijn, jouw talenten mogen zichtbaar worden, jij mag schitteren. Dat is ook houden van jezelf. En onbeperkt echte liefde uitdelen aan jezelf en aan anderen is misschien wel de garantie voor een gelukkig leven. En het bijzondere van liefde is dat het niet minder, maar juist méér wordt als je het uitdeelt. Dus maak je geen zorgen: ik hou van mij… én van jou!